واکسن همچنان راه چاره نهایی کروناست - وبلاگ محتوا

به گزارش وبلاگ محتوا، تهران (پانا) - یک اپیدمیولوژیست، کماکان موثرترین راه برای کنترل کووید 19 را واکسن دانست و در عین حال گفت: البته متاسفانه به تعداد کافی واکسن موثر در دسترس نداریم. اگر هم داشته باشیم موج پنجم و بحران اخیر را نمی توانیم با واکسن کنترل کنیم؛ زیرا حداقل سه هفته بعد از تزریق دوم واکسن انتظار ایمنی زایی خوب داریم و تا آن موقع این موج دیگر مستقر شده است.

به گزارش ایسنا، مسعود یونسیان درباره شرایط کرونا در پیک پنجم بیماری در کشور، گفت: اولین مساله ای که وجود دارد، این است که ما نمی خواهیم با اصطلاحات فنی بازی کنیم و بگوییم فرایند افزایشی بیماری در کشور موج است یا قله است و ... واقعیت این است که تعداد موارد بیماری ما در اردیبهشت ماه به سرعت افزایش یافت، بعد از آن به سرعت در حال کاهش بود و در حال حاضر هم متاسفانه این کاهش فرایند بیماری، متوقف شده و مجددا سیر افزایشی شده است. حال می خواهیم نام این را پیک بگذاریم، موج بگذاریم یا قله و... خیلی با اصطلاحش کاری نداریم.

افزایش سریع موارد کرونا در بعضی استان ها

اندازه ابتلا در سیستان و بلوچستان از ظرفیت نظام بهداشت و درمان فراتر رفته است

وی اضافه کرد: آنچه که معین است این است که تعداد موارد تازه بیماری به سرعت در بعضی استان ها رو به افزایش است و این دارد به سایر استان ها هم سرایت می نماید. بنابراین با یک بحران روبرویم و نامش را هرچه بگذاریم، خیلی محل بحث نیست. زیرا ما با نام کار نداریم، بلکه با پدیده ای روبرویم که در آن تعداد بیماران تازه تشخیص داده شده، به سرعت رو به افزایش است و در بعضی استان ها مانند سیستان و بلوچستان، از ظرفیت نظام بهداشت و درمان فراتر رفته و در سایر استان ها هم این خطر و نگرانی وجود دارد.

یونسیان ادامه داد: نکته دوم این است که آیا سوش غالب ما در این استان ها ویروس دلتا است یا خیر؟. باید توجه کرد که اهمیت اینکه بگوییم که سوش شایع شده در بعضی منطقه ها کشور، دلتا است یا نیست، در جامعه ما فقط از بُعد سرایت پذیری بیشتر این نوع جهش ویروس کرونا است. در جوامعی که به اندازه بالایی واکسیناسیون را انجام داده اند، یک دغدغه دیگر هم وجود دارد و آن اینکه اگر سوش غالب دلتا باشد، ممکن است نسبت به واکسن هایی که تزریق نموده اند، مقاومتی ایجاد گردد. حال در جامعه ما که متاسفانه کمتر از 10 درصد افراد را تحت واکسیناسیون قرار داده ایم، این دغدغه وجود ندارد. بنابراین تنها دغدغه ما از سوش دلتا این است که این واریانت یا گونه جهش یافته هندی ممکن است سرایت پذیری بیشتری داشته باشد. حال با توجه به اینکه شاهدیم که سرایت پذیری افزایش یافته و سرعت انتقال بالا رفته است، بنابراین بحث و جدل درباره اینکه آیا ویروس غالب در استان دلتا است و در استان دیگر آلفا و بتا است، اصلا محل بحث نیست.

بحران افزایش موارد تازه کرونا

وی تاکید نمود: نباید با الفاظ مردم را بازی دهیم. ما پدیده ای داریم به نام بحران افزایش موارد تازه؛ حال این می خواهد ناشی از این باشد که سرایت پذیری ویروس به علت ورود ویروس جهش یافته دلتا (هندی) یا هر ویروس جهش یافته دیگر بالا رفته باشد یا ناشی از این باشد که ما در کشور رعایت پروتکل ها و اقدامات بهداشتی مان را کاهش داده ایم و مردم رعایت نمی نمایند یا ناشی از این باشد که سازمان های ناظر به خوبی بر رعایت دستورالعمل ها نظارت نداشته اند و ... بنابراین باید ساده تر و شفاف به موضوع نگاه کنیم. بر این اساس دو واقعیت وجود دارد؛ یکی اینکه سیر کاهشی موارد بیماری که به سرعت در حال کاهش بود، متوقف شده و در بعضی استان ها افزایش یافته است و دوم هم اینکه این مساله از استانی به استان دیگر در حال افزایش و انتقال است و دارد کل کشور را درگیر می نماید. بنابراین فارغ از نام و اسامی و اصطلاحات، متاسفانه ما با بحرانی روبرویم که می تواند مانند بحران های قبلی که چهار مرحله اش را پشت سر گذاشتیم، منجر به افزایش بستری در بیمارستان ها، پر شدن ظرفیت تخت ها، افزایش اندازه مرگ و میر گردد و ...

کل نظام برای مقابله با کرونا درگیر شوند

فعلا زمان مقصریابی نیست

یونسیان گفت: به نظر من نکته بسیار مهمی که برای مقابله با این موضوع وجود دارد، این است که کلیه دستگاه ها باید بپذیرند که مسئولند. این مسئولیت را نباید فقط متوجه مردم یا وزارت بهداشت کنیم، بلکه هر دستگاهی با توجه به اختیاراتی که دارد، وظایفی را برعهده دارد که ستادهای ملی و استانی باید این وظایف را به این دستگاه ها تفهیم و آن ها هم باید تبعیت نمایند. حال این دستگاه می تواند یک ارگان فرهنگی باشد که می خواهد درباره سینما و تئاتر و... تصمیم گیری کند، ممکن است نیروی نظامی و انتظامی و پلیس راه باشد که می خواهد بر مسافرت های با وسایل نقلیه عمومی و شخصی نظارت کند و ممکن است وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش و ... و در نهایت وزارت بهداشت باشد. بنابراین کل نظام باید برای مقابله با این مساله درگیر گردد. اینکه بگوییم فقط مردم یا وزارت بهداشت باید این اقدامات را انجام می داد که انجام نداده، درست نیست و اکنون وقت این نیست که در پی مقصر باشیم. در حال حاضر یک خانه آتش گرفته و باید آتش را خاموش کنیم و اکنون وقت این نیست که بگوییم چه کسی مقصر بوده است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر باید اولاً یک مدیریت و رهبری واحدی وجود داشته باشد که این رهبری و مدیریت هم نافذ باشد و همه ارگان های کشور از آن تبعیت نمایند. این تنها راهی است که می توانیم با این مساله مقابله کنیم. بعد که روبروه مناسبی با مساله پیدا نموده و آن را کنترل کردیم، آنگاه وقت این است که معین کنیم که چه کسی مسبب این اوضاع بوده و برای پیشگیری از بحران های بعدی درس بگیریم.

چرایی ثبات مرگ های صدتایی در موج چهارم

وی درباره دلایل ثبات مرگ ومیرهای کرونایی سه رقمی طی مدت فروکش شدن موج چهارم کرونا در کشور، گفت: یکی از علل اصلی که در موج چهارم اندازه مرگ و میر مانند موج های پیشین به آمارهای دو رقمی کاهش پیدا نکرد، این بود که بلافاصله بعد از فروکش کردن موج چهارم با معضل تازه موج پنجم روبرو شدیم. معمولا مرگ و میرها نسبت به ابتلا با چند هفته تاخیر تغییر می نمایند. به این معنا که وقتی اندازه ابتلا بالا می رود، چند هفته طول می کشد که اندازه مرگ و میر هم افزایش یابد و وقتی اندازه ابتلا کاهشی می گردد، چند هفته طول می کشد که اندازه مرگ و میر کاهش یابد. حال در موج چهارم ابتلایمان در حال کاهش بود، اما قبل از اینکه به سطح بسیار پایینی برسد، مجددا فرایند بیماری آغاز به افزایش کرد و عملاً بین این دو موج فاصله ای نبود. در بعضی امواج شاهدیم که بین فروکش کردن موج قبلی و آغاز موج بعدی چند ماه فاصله است. این چند ماه فاصله باعث می گردد که تعدادی از کسانیکه بستری بودند و حال مساعدی نداشتند، متاسفانه فوت می کردند و تعدادی هم بهبود یافته و ترخیص می شدند تا به یک حالت تعادل تازه می رسیدیم که همان چیزی است که به آن مرگ های دو رقمی می گوییم. در مجموع هنوز به آن تعادل نرسیده بودیم که بحران بعدی سوار شد.

تفاوت های موج چهارم و پنجم کرونا

یونسیان درباره تفاوت پیک پنجم کووید 19 با پیک چهار این بیماری در کشور، اظهار کرد: اگر بپذیریم که حداقل در بعضی منطقه ها کشور سوش و واریانت هندی غالب شده است، ویژگی واریانت هندی این است که سرایت پذیری بیشتری دارد، اما درباره اینکه روش انتقال واریانت هندی متفاوت باشد یا عوارض بسیار شدیدتری داشته باشد، شواهدی نداریم. بنابراین از آنجایی که ویروس همان روش های انتقال را دارد و همان عوارض را هم ایجاد می نماید، شرایط همان است. با این حال یک تفاوت دارد و آن این است که وقتی سرایت پذیری ویروس بسیار بالاتر است، باید برای کنترل آن اقدامات مان را خیلی شدیدتر کنیم. وقتی سرایت پذیری به این صورت بود که از یک نفر به طور میانه سه نفر مبتلا می شدند، ما یک درجه خاصی از اقدامات کنترلی را داشتیم. حال گفته می گردد که با این ویروس ممکن است هر یک نفر به طور میانه شش الی هشت نفر را مبتلا کند، یعنی دو تا 2.5 برابر ویروس قبلی. بر این اساس اگر اقدامات کنترلی مان هم دو الی 2.5 برابر حالت قبلی شکل بگیرد، تازه به همان شرایط قبلی می رسیم.

وی گفت: البته از طرفی از آنجایی که درصدی از افرادی که قبلا به بیماری مبتلا شدند و دارای یک مصونیت نسبی هستند، نسبت به موج اول و دوم افزایش یافته اند، امیدواریم که ما شدت امواج قبلی را نداشته باشیم. بنابراین دو عامل هستند که خلاف یکدیگر حرکت می نمایند؛ یکی سرایت پذیری بیشتر ویروس دلتا است که ما را به سمت افزایش بسیار زیاد ابتلا می برد و دوم افزایش درصد افرادی است که به علت ابتلای قبلی یا درصد کمی که واکسن تزریق نموده اند، مصون شدند که این موضوع می تواند شدت بیماری را کاهش دهد، اما نمی دانیم که برآیند این دو عامل مخالف به کدام سمت می رود.

علائم و خصوصیات کرونای دلتا

بیماری زایی دلتا بیشتر است؟

یونسیان درباره علائم و خصوصیات ویروس دلتا، گفت: یکی از علائمی که قبلا در ابتلا به کرونا غالب بود، کاهش حس بویایی و چشایی افراد بود که ظاهراً در حال حاضر این موضوع کمتر مطرح است. با این حال نکته مهم این است که آیا شدت بیماری زایی ویروس جهش یافته هندی به طرز قابل ملاحظه ای کمتر یا بیشتر از امواج قبلی است؟ در این زمینه هنوز شواهد علمی معتبری منتشر نشده است. اینکه یک همکار پزشک مان نتیجه مشاهده کنترل نشده خودش را گزارش کند، نامش شواهد علمی نیست. شواهد علمی یعنی یک مطالعه کنترل شده که در مقاله ای چاپ شده، مورد ارزیابی و داوری قرار گرفته و می توان به آن استناد کرد که در این مورد مطالعه ای که بتوانیم به آن استناد کنیم و بگوییم که شدت بیماری و کشندگی آن بیشتر است، هنوز مشاهده نکردیم، اما علائم ویروس دلتا ممکن است متفاوت باشد یا نباشد.

واکسن کرونا بی اثر شد؟

این اپیدمیولوژیست درباره لزوم افزایش سرعت واکسیناسیون علیه کرونا در کشور، گفت: باید توجه کرد که با جهش های ویروس کرونا واکسن بی تاثیر نشده است. نشان داده شده که دو مورد از جهش های ویروس کرونا که یکی از آن ها جهشی بود که در آفریقای جنوبی تشخیص داده شد و جهشی که در هند تشخیص داده شده که اصطلاحا به آن ها واریانت های بتا و دلتا گفته می گردد، این دو جهش نسبت به ایمنی قبلی (یعنی ایمنی حاصل از ابتلا یا ایمنی حاصل از واکسیناسیون) مقاومت بیشتری دارند. با این حال اینکه این جهش ها مقاومت بیشتری دارند، به این معنا نیست که واکسن بی اثر است. زیرا هیچ واکسنی نه 100 درصد اثربخش است و نه 100 درصد بی اثر.

یونسیان ادامه داد: پیش از این اگر اعلام می کردیم که یک دوز واکسن هم درجات قابل ملاحظه ای از ایمنی ایجاد می نماید و دوز دوم برای تثبیت و افزایش ماندگاری این ایمنی است، اما در خصوص این جهش های اخیر می گوییم که هر دو دوز باید تزریق شوند تا ایمنی قابل ملاحظه ای ایجاد گردد و حتی بعد از تزریق هر دو دوز هم ممکن است ایمنی بخشی که در ویروس های قبلی انتظار داشتیم، به آن سطح ایمنی در واریانت های تازه نرسیم. بنابراین به آن سطح از ایمنی بخشی نمی رسیم، نه اینکه واکسن تاثیری ندارد. در عین حال، خوشبختانه همه واکسن ها در همه واریانت های ویروسی محافظت خوبی (در حدود 90%) در برابر فرم شدید بیماری یعنی موارد منتهی به بستری و مرگ ایجاد می نماید.

بحران پیک پنجم با واکسن مهار نمی گردد، زیرا...

وی تاکید نمود: در حال حاضر هنوز و کماکان موثرترین راه برای کنترل کووید 19 واکسن است. البته متاسفانه ما به تعداد کافی واکسن موثر در دسترس نداریم. اگر هم داشته باشیم موج پنجم و بحران اخیر را نمی توانیم با واکسن کنترل کنیم. زیرا حداقل سه هفته بعد از تزریق دوم واکسن انتظار ایمنی زایی خوب داریم و تا آن موقع این موج دیگر مستقر شده است. بنابراین راهکار نهایی و اساسی هنوز واکسن است. حال اگر بتوانم بین واکسن ها انتخاب کنیم، باید واکسنی را که اثربخشی بیشتری داشته باشد، هزینه پایین تری داشته باشد، حمل و نقل و نگهداری راحت تری داشته باشد و ... را انتخاب کنیم، اما وقتی که قدرت انتخاب نداریم، باید اولین واکسن موثری که از بین واکسن های موجود و تایید شده به دستمان رسید، به حجم انبوه تهیه نموده و مردم را واکسینه کنیم.

احتمال ابتلای مجدد به کرونا

افرادی که قبلا مبتلا یا واکسینه شده اند هم پروتکل ها را رعایت نمایند

این اپیدمیولوژیست با بیان اینکه با این حال هم افرادی که قبلا به کرونا مبتلا شده اند و هم افرادی که واکسن تزریق نموده اند، همچنان باید پروتکل های بهداشتی را رعایت نمایند؛ زیرا احتمال ابتلای مجدد وجود دارد، گفت: تا زمانیکه قاطبه مردم واکسینه نشده اند، نه تضمینی برای مصونیت کامل افرادی که واکسن تزریق نموده اند، وجود دارد و نه افرادی که قبلا مبتلا شده اند. زیرا وقتی فردی واکسن تزریق نموده باشد، اما تمام افراد اطرافش که با او تماس دارند، احتمال آلودگی نمایندگی را داشته باشند، از آنجایی که واکسن هم 100 درصد ایمنی ایجاد نمی نماید، اگر روبروه فرد بالا رود، دیگر واکسن اثر محافظتی خودش را نخواهد داشت. در حالی که وقتی اکثریت افراد جامعه و نزدیک به 70 تا 80 درصد و یا بیشتر واکسن تزریق نموده باشند یا به علت ابتلای قبلی مصون شده باشند، آن موقع ما می توانیم مانند سایر کشورها به فعالیت های عادی مان نزدیک شویم، بسیاری از فعالیت هایمان را برگردانده و بسیاری از پروتکل ها را برداریم، اما تا آن موقع هم افرادی که واکسینه شده اند و هم افرادی که واکسن تزریق ننموده اند، نباید حس امنیت کاذب داشته باشند.

شرایط ابتلای بچه ها به کرونای دلتا

وی درباره شرایط ابتلای بچه ها به کرونای دلتا هم گفت: در موج های قبلی اعلام می شد که ابتلای بچه ها به کرونا معمولا با فرم های کم علامت یا بدون علامت است. در حال حاضر هم شواهد منتشر شده اعلام ننموده اند که بچه ها بیشتر یا شدیدتر مبتلا می شوند. اتفاقی که افتاده این است که بسیاری از افراد سالمند ما به علت اینکه بیشتر در معرض ابتلا و شدت بیماری بودند، قبلا مبتلا شدند و در نتیجه وقتی ویروس تازهی وارد می گردد، از آنجایی که بچه ها هنوز کمتر مبتلا شده اند و حساس هستند، آنها را درگیر می نماید. من نمی توانم به جرات در این زمینه اظهارنظر کنم زیرا هنوز اطلاعات کافی در دسترس مان نیست.

یونسیان تاکید نمود: باید توجه کرد که در شرایط پاندمی کرونا که اطلاعات هنوز کامل نشده است، پاسخ درست به بسیاری از سوالات نمی دانم است. اگر فردی به همه سوالات پاسخ می دهد یا به یک علم ماورایی وصل است یا به بسیاری از سوالات پاسخ غلط می دهد. نباید انتظار داشت که افراد پاسخ همه سوالات درباره این ویروس را بدانند و هرکس چنین ادعایی دارد، در جهل مرکب است. زیرا پاسخ بسیاری از سوالات بعدا معین می گردد. در زمینه ابتلای بیشتر بچه ها هم در جهش های تازه، منتظریم تا نتایج مطالعاتی که در کشورمان یا در سایر کشورها در این زمینه انجام می گردد، منتشر گردد تا بتوانیم درباره آن اظهارنظر دقیق کنیم. موضوع مهم این است که کماکان اگر بچه ها به کرونا مبتلا شوند، شدت بیماری در آنها بسیار بسیار کمتر از سالمندان است و این موضوع تا به امروز در تمام واریانت ها صادق بوده است.