از تشبیه سالن های خصوصی به سالن عروسی تا اثرات منفی اش بر کیفیت تئاتر
به گزارش وبلاگ محتوا، تهران (پانا) - در نشست نقد و آنالیز تئاتر خصوصی در ایران که در آن فعالیت تماشاخانه های خصوصی از سال 1388 تا 1400 آنالیز شد و درباره مزایا و مضرات سالن های خصوصی تئاتر صحبت شد.
نشست نقد و آنالیز تئاتر خصوصی در ایران با حضور شهرو خردمند (کارگردان تئاتر و از بنیان گذاران کارگاه نمایش)، مصطفی محمودی (منتقد و مدرس دانشگاه) سید حسین رسولی (منتقد و روزنامه نگار)، کهبد تاراج (نویسنده و کارگردان)، محمدحسن خدایی (منتقد و کارشناس)، احسان زیورعالم (منتقد و پژوهشگر) و علی اکبری (بازیگر و منتقد) در پلتفرم اینستاگرام برگزار گردید.
سیدحسین رسولی: نمایش ایرانی در قهوه خانه ها رشد نموده نه در حوزه خصوصی
در ابتدای این نشست، سید حسین رسولی ضمن تشکر از استقبال علاقه مندان تئاتر از نشست های نقد تئاتر گفت: تئاتر خصوصی فرصتی مغتنم است که باید از آن حمایت کنیم ولی به شدت نیاز به نقد و آنالیز دارد. 24 خرداد 1388 بود که مجید جوزانی، از افتتاح سالن های شماره یک و دو تماشاخانه ایرانشهر به نام جایگاه تئاتر خصوصی در ایران اطلاع داد. تئاتر گیشه محور در ایران فعال بود ولی با حمایت مدیران دولتی، تماشاخانه های تازهی با مدیریت غیر دولتی مثل باران، عمارت مسعودیه، موج نو و امثالهم کار خود را شروع کردند که اکنون بیشتر آنها تعطیل شده اند و مدیر یکی از آنها هم به دلایلی روانه زندان شده است. ای کاش ما همزمان از توسعه حوزه عمومی یا جامعه مدنی در کنار حوزه خصوصی می گفتیم زیرا نمایش ایرانی در فضای قهوه خانه ها که عمومی هستند رشد نموده نه در فضای خصوصی. اقتصاد نولیبرال هم ساز و کارهایی لازم دارد که در ایران شرایطش مهیا نیست.
کهبد تاراج: سالن های خصوصی تئاتر کیفیت تئاتر را پایین آورد
در ادامه، کهبد تاراج با اشاره به تاریخچه فعالیت سالن های خصوصی و کیفیت پایین کارهای اجرا شده در آنها گفت: این سالن ها چیزی برای دفاع ندارند زیرا اگر پول را حذف کنیم نمی توانند کاری بنمایند. آنها دنبال چهره های سینما و پولداران رفتند و کاری ندارند چه کسی در آنجا اجرا می رود پس سالن خود را می فروشند و هیچ هویتی هم ندارند. افرادی که از تئاتر خصوصی حمایت کردند در این سالن ها اجرا نرفتند و مدارکش هم موجود است. تئاتر خصوصی باعث شده تئاتر ایران پهناور بگردد که نتیجه خوبی نداشته است. افرادی در این سالن های اجرا می فرایند که نه نام ساعدی را شنیده اند نه نام اکبر رادی.
احسان زیور: سالن های خصوصی امروز شبیه سالن عروسی شده اند
در ادامه، احسان زیورعالم، با اشاره به برگزاری سمیناری در سال 1387 و چاپ کتاب آن در زمان مدیریت حسین پارسایی گفت: قرار شد خصوصی سازی در ایران بر اساس اصل 44 قانون اساسی شکل بگیرد اما کسی به اصل 43 قانون توجه نکرد. دولت باید بخشی از عایدیهای خصوصی سازی را میان تعاونی ها توزیع می کرد. مدیران دولتی آن موقع کلک زدند زیرا سالن ها، اجراها و گروه هایی بودند که در فضای خصوصی فعال بودند مثل تئاترهای کمدی. البته مدیران قرار بود با یاری هنرمندان، تعاونی و صنف ایجاد نمایند تا چیزی شبیه به کارگاه نمایش شکل بگیرد. سالن های خصوصی امروز شبیه به سالن عروسی شده اند.
شهرو خردمند: دولت باید از سالن های تئاتر حمایت کند
شهرو خردمند در بخش دیگری از این گفتگوی مجازی درباره مدیریت خودش در تئاتر ایتالیا گفت: در آنجا دولت به بیشتر سالن های تئاتر سوبسید می دهد ولی سالن ها نمی توانند از هنرمندان پول زیادی بگیرند زیرا دولتی ها باید 20 درصد از فروش بلیت را بگیرند. اگر 100 یورو عایدی دارید باید 20 یورو را به سالن بدهید ولی اگر سالن خصوصی است باید 30 یورو به سالن بدهید. اگر در ایران از هنرمندان بیشتر پول می گیرند اشتباه است. دولت باید مثل ایتالیا از سالن های تئاتری حمایت کند.
مصطفی محمودی: به بهانه سالن خصوصی از از علاقه مندان تئاتر سوءاستفاده می گردد
مصطفی محمودی، با اشاره به اینکه مدیر بخش به علاوه فجر جشنواره تئاتر فجر بوده است گفت: در آن موقع بیش از 30 سالن خصوصی درخواست دادند تا در جشنواره حاضر باشند. ما هم 20 فاکتور هنری، بهداشتی، رفاهی و کیفی را در نظر گرفتیم ولی هیچ کدام از سالن ها نتوانستند امتیاز لازم را کسب نمایند. من نمی دانم چطور به آنها مجوز فعالیت دادند زیرا اگر خدایی ننموده زلزله ای بیاید جان و سلامت مردم چه می گردد؟ کیفیت سرویس های بهداشتی، جایگاه ها، راهروها، اتاق های گریم و تعویض لباس و رژی فاجعه است. باید این سالن ها را درجه بندی کیفی بنمایند تا اگر کیفیت خودشان را ارتقا ندادند تعلیق بشوند. آنها کارگاه هایی هم برگزار می نمایند که مصداق شاخص سوءاستفاده از علاقه مندان تئاتر است.
محمد حسن خدایی: نباید تئاتر خصوصی در ایران را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم
بخش دیگر این نشست به صحبت های محمدحسن خدایی اختصاص یافت. او با اشاره به اینکه سرمایه داری هارش یا اقتصاد نولیبرال در هر کشوری با شکلی متفاوت نمایان می گردد، گفت: نباید تئاتر خصوصی در ایران را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم زیرا این سالن ها اشکالات فراوانی دارند اما شکلی از زیبایی شناسی و فرم اجرایی را ایجاد نموده اند که من در سالن های دولتی ندیده بودم. در میان آنها کارهای بسیار خوبی هم دیده می گردد و فضای بازتری دارند. متاسفانه تحریم های آمریکا باعث ایجاد شکلی متفاوت از اقتصاد در ایران شده که سالن های خصوصی را هم مجبور نموده با منطق پول و سرمایه پیش بفرایند.
علی اکبری: من از خصوصی سازی تئاتر ضربه خوردم
سپس علی اکبری با اشاره به حضور پر تعداد توده ها و مستضعفان در انقلاب 1357 گفت: من به طور کلی با این شکل از خصوصی سازی موافق نیستم. انقلاب ما وابسته به طبقات پایین بود ولی تئاتر خصوصی و به طور کلی این فضای خصوصی سازی برای طبقات بالاست و به نوعی غارت منابع عمومی است. من تجربه کارگردانی در سالن موج نو را دارم که مدیرانی شایسته و محترم در آنجا بودند ولی نتوانستند با منطق این شکل از سرمایه داری به کارشان ادامه بدهند. من آنچنان ضربه ای خوردم که تا امروز به سراغ اجرای کاری تازه نرفته ام.
لازم به ذکر است در این جلسه آنلاین که سید حسین رسولی اجرای آن را برعهده داشت، هنرمندانی چون هوشنگ هیهاوند و بعضی از روابط عمومی های تئاتر حاضر بودند و به اظهار نظر درباره تئاتر خصوصی در ایران پرداختند.
منبع: خبرگزاری پانا