کمبود ویتامین دی چیست؟ - وبلاگ محتوا

به گزارش وبلاگ محتوا، کمبود ویتامین دی می تواند یکی از جنبه های مهم بیشتر بیماری ها محسوب شود. حال باید بدانیم که برای جبران کمبود ویتامین دی باید چه دوزی از آن را مصرف کنیم؟ آیا جبران کمبود ویتامین دی با استفاده از مکمل های غذایی امکان پذیر است؟ منابع طبیعی و غذایی مناسب ویتامین دی کدامند؟

وبلاگ محتوا | سرویس سلامت - ویتامین دی یا ویتامین خورشید در پیش گیری از بسکمک از بیماری ها از جمله سرطان موثر است. در سال های اخیر تحقیقات علمی زیادی بر روی ویتامین دی انجام شده است. یکی از اصلی ترین دغدغه های مطالعات انجام شده، بررسی چگونگی جبران کمبود ویتامین D در بدن است. ویتامین دی نه تنها در سلامت استخوان ها و عضلات موثر است، بلکه در پیشگیری از انواع سرطان ها، کاهش احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی، پیشگیری از ام اس و کاهش ریسک سرماخوردگی و آنفولانزا نیز نقش دارد. یکی از تاثیرات آشکار ویتامین دی بر سلامتی، نقش آن در تقویت استخوان، دندان ها و بهبود قدرت عضلات است. ویتامین دی در جذب کلسیم و فسفات نقش مهمی دارد.

کمبود ویتامین دی فقط با نام ویتامین دی همراه نیست

ویتامین دی فقط یک ماده شیمیایی نیست، بلکه به گروهی از مواد از جمله ویتامین دی 2 و دی 3 اطلاق می شود. دی 2 و دی 3 گونه هایی هستند که پس از تابش آفتاب بر پوست ایجاد و در بدن حیوانات نیز یافت می شوند. منابع غیرحیوانی مانند قارچ ها و مخمر ها بیشتر گونه دی 2 را تولید می کنند. این مواد هنگامی که وارد بدن می شوند، به استروئید های فعال بیولوژیکی تبدیل شده و در خون گردش می کنند.

کمبود ویتامین دی و ارتباط با بیماری ها

ویتامین دی و سلامت استخوان ها

کمبود ویتامین دی بسیار خطرناک است. کمبود این ویتامین ارتباط تنگاتنگی با اختلالات استخوانی مانند نرمی استخوان و راشیتیسم دارد. متخصصان درماتولوژی دانشگاه لیدز انگلستان در اینباره می گویند: اگر کمی تامل کنیم متوجه خواهیم سطح ویتامین دی در بدن افراد تاثیر مستقیمی در سلامت استخوان های اسکلتی دارد. البته پژوهش های بیشتری درباره دیگر بیماری های مرتبط استخوانی در حال انجام است. ویتامین دی برای داشتن استخوان ها و عضلات قوی الزامی است. بدون ویتامین دی جذب کلسیم با مشکل جدی روبرو خواهد شد. کلسیم برای ساخت، رشد و حف سلامت استخوان ها یک عنصر ضرروی محسوب می شود. عارضه هایی مانند پای پرانتزی، ضعف استخوانی و یا قوز کمر می تواند ناشی از کمبود ویتامین دی در بدن باشد.

کمبود ویتامین دی و رنگ پوست

گیرنده های ویتامین دی در سلول های زیادی از بدن وجود دارند. این مسئله نشان می دهد که این ماده باید نقشی اساسی در سلامت ما داشته باشد. برخی تحقیقات نشان داده است که با مهاجرت انسان به عرض های جغرافیایی مرتفع تر، رنگ پوست او روشن تر می شود. ویتامین دی نقش میانی مهمی در مراقبت از پوست و جوان سازی آن ایفا می کند. فرم فعال ویتامین دی 3 (کلسی تریول) وظایف مهمی در رشد، ترمیم و متابولیسم پوست دارد. این ویتامین سیستم ایمنی پوست را بهبود می بخشد و به از بین بردن رادیکال هایی که باعث پیری زودرس می شود، کمک چشم گیری می کند.

نقش ویتامین دی در پیشگیری از التهاب و سرطان

سرطان روده، سرطان سینه، سرطان پروستات و سرطان پانکراس شایع ترین سرطان هایی است که در انسان دیده می شود. تحقیقات متعددی ثابت می کنند که مصرف بالای ویتامین دی یا وجود سطح بالای ویتامین دی در خون ارتباط مستقیمی با کاهش ابتلا به سرطان روده دارد و این مسئله به صورت علمی 100 درصد اثبات شده است. البته باید بدانید که کمبود ویتامین دی مستقیما در ایجاد سرطان نقش ندارد، اما افرادی که به صورت استاندارد ویتامین دی مصرف می کنند، احتمال ایجاد سرطان در بدن خود را تا حد زیادی کاهش می دهند.

بیشتر بدانید: منابع ویتامین D و میزان ویتامین دی موجود در هر کدام محققان غدد درون ریز مولکولی دانشگاه بیرمنگهام اخیرا پژوهشی درباره ویتامین دی و آرتروز مفصلی انجام داده اند. یکی از نشانه های آرتروز مفصلی کمبود ویتامین دی است. نتایج پژوهش ها بر روی سلول ها اهمیت این ویتامین را در کاهش التهاب مفاصل تایید می کنند. طبق مطالعات، به نظر می رسد در بیشتر بیماران ویتامین دی تاثیر مثبتی داشته باشد. ویتامین دی در سلول هایی که به عنوان مدل های اختلالات عفونی و ایمنی استفاده شده اند تاثیرات آشکار ضدباکتری و ضدالتهابی داشته است.

کمبود ویتامین دی تنها می تواند جنبه ای از یک بیماری باشد

دیگر متخصصان درباره تاثیر ویتامین دی تردید دارند. پروفسور تیم اسپکتور، نویسنده کتاب افسانه رژیم در مقاله ای در روزنامه ایندیپندنت نوشته است: تا به امروز مدارک نشان داده اند سطح پایین ویتامین دی یا به بیماری مربوط نیست و یا تنها نشانه ای از بیماری است (به استثنای ام اس و برخی از انواع سرطان). هویسون می گوید با این که ویتامین دی به پیشگیری از برخی بیماری ها مانند سل، عفونت های ریوی و بیماری های خود ایمنی بدن کمک می کند، نباید آن را درمان در نظر گرفت. او می گوید: این ویتامین در پیشگیری از بیماری ها موثر است، ولی اگر بیماری وارد بدن شود، احتمال کمی وجود دارد که به کسی که به سرطان پروستات مبتلا شده است ویتامین د بدهید و ناگهان حال او بهتر شود.

برای جبران کمبود ویتامین دی به چه دوزی از آن نیاز دارید؟

طبق دستورالعمل های بیشتر مراکز پزشکی آمریکا، مصرف روزانه 10 تا 20 میکروگرم ویتامین دی می تواند نیاز بدن 98 درصد مردم را تامین کند. البته نیاز بدن به ویتامین دی به عوامل متنوعی بستگی دارد. سن، رنگ پوست، سطح فعلی ویتامین دی، مکان زندگی و سطح بهره بردن از نور خورشید مهم ترین فاکتور ها هستند. طبق تحقیقات امروزی مصرف 25 تا 100 میکروگرم ویتامین دی به صورت روزانه ایده آل ترین عدد برای رسیدن به بهترین غلظت ویتامین دی در خون است؛ بنابراین می توانید از حد استاندارد ارائه شده بیشتر نیز مصرف کنید. برخی تحقیقات انجام شده به شرح زیر است:

• محققان به این مسئله پی برده اند که سطح بالای ویتامین دی در بدن برخی افراد (33 میکروگرم) در مقایسه با کسانی که حداقل مقدار ویتامین دی (10 میکروگرم) را در بدن خود دارند، خطر ابتلا به سرطان روده را تا 50 درصد کاهش می دهد.
• تحقیقات دیگری نشان داده است که مصرف روزانه 25 میکروگرم ویتامین دی به 50 درصد مردم کمک می کند تا سطح ویتامین دی خون خود را به 33 نانوگرم بر میلی لیتر برسانند. حال اگر این مقدار 50 میکروگرم باشد، سطح ویتامین دی در خون تمام مردم یک جامعه به 33 نانوگرم بر میلی لیتر خواهد رسید. این سطح از ویتامین دی مانند یک سپر دفاعی به پیشگیری از بسکمک از بیماری ها کمک می کند.
• طبق 17 تحقیقی که بر روی بیش از 300 هزار نفر از مردم آمریکا صورت گرفت، ارتباط میان مصرف ویتامین دی و بیماری های قلبی بررسی شده است. محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف روزانه 25 میکروگرم ویتامین دی احتمال ابتلا به امراض قلبی را تا 10 درصد کاهش می دهد.

آیا جبران کمبود ویتامین دی با استفاده از مکمل ها امکان پذیر است؟

پاسخ: تا حدودی بله. از آن جایی که تاثیرات زیان آور برخی از این مکمل ها بیشتر از تاثیرات مثبت آن ها بوده است، جای تعجب ندارد که در برابر این مواد محتاطانه عمل کنیم. کمیته مشاوره علمی تغذیه انگلستان معتقد است که با وجود تفاوت در میزان نور خورشید مورد نیاز، ژنتیک، رنگ پوست، ساعت در شبانه روز و نوع پوشش، تعیین میزان استاندارد ویتامین دی مورد نیاز بدن آسان نیست. در فصل بهار و تابستان می توان از نور خورشید برای جبران کمبود ویتامین دی بهره گرفت. افراد باید در پاییز و زمستان برای افزایش مصرف ویتامین دی از مکمل استفاده کرده و یا مصرف غذا های سرشار از ویتامین د. را افزایش دهند تا روزانه 10 میکرو گرم ویتامین به بدن برسد. به افراد در معرض ریسک بالاتر از جمله برخی اقلیت های قومی توصیه می شود در تمام سال از این دستورالعمل پیروی کنند. منابع طبیعی ویتامین دی فراوانی زیادی ندارند و بیشتر منابع منشا حیوانی دارند که برای گیاه خواران و خام گیاه خواران مناسب نیست. یک وعده ماهی روغنی مانند ماکارل به راحتی 10 میکروگرم ویتامین دی روزانه شما را فراهم می کند، ولی اگر یک تن ماهی مصرف کنید این میزان 1.5 میلی گرم خواهد بود.

منابع مناسب برای جبران کمبود ویتامین دی

محققان بالینی عفونت های ریوی دانشگاه کوئین ماری لندن اعتقاد دارند که حتی در تابستان نور خورشید راه حل مناسبی نیست، به خصوص که خطر ابتلا به سرطان پوست را نیز به همراه دارد. اگر استفاده از مکمل های دارویی را در نظر دارید، میزان ویتامین د. موجود در آن ها را کنترل کنید. بدن برخی افراد با گونه های حیوانی ویتامین دی را سازگاری ندارد. اگرچه، پژوهش ها نشان داده اند که اگر تصمیم دارید ویتامین خون خود را افزایش دهید، ویتامین دی 3 تاثیرگذاری بیشتری دارد.

منابع عمومی ویتامین دی

• ماهی خال خالی، ماهی آزاد و ماهی تن
• آب پرتقال، شیر سویا و غلات
• جگر گاو
• پنیر
• زرده تخم مرغ

منابع اصلی ویتامین دی 2

• قارچ خوراکی
• میگو
• ماهی روغن و روغن جگر آن
• سفیده تخم مرغ

منابع اصلی ویتامین دی 3

• روغن ماهی
• کره
• خاویار
• شیر گاو
• بیشتر میوه ها و سبزیجات

کمبود ویتامین دی بدن بیشتر مردم ایران یک خطر جدی است

در سال 2008، طبق تحقیقات مشترک محققان دانشگاه های تهران، شیراز، تبریز، بوشهر، مشهد و گلستان که بر روی قشر های مختلف مردم ایران در نقاط جغرافیایی مختلف انجام شده است، سطح متوسط تا شدیدی از کمبود ویتامین دی در گروه های سنی مختلف این کلان شهر ها مشاهده شده است. در بین پنج شهر بزرگ ایران، بیشترین سطح کمبود ویتامین دی، در همه گروه های سنی برای مردم تهران و مشهد گزارش شده است. از طرف دیگر، مردم بوشهر با کمترین درصد کمبود ویتامین دی روبرو هستند که این مسئله بیشتر به شرایط آب و هوایی و بهره از نور خورشید مربوط می شود. استفاده از مکمل های مختلف ویتامین دی یک راه حل خوب برای جبران کمبود ویتامین دی برای مردم ایران است.

غنی سازی مواد غذایی برای جبران کمبود ویتامین دی مردم

برخی کشورها از جمله کانادا و فنلاند از غنی سازی شیر استقبال کرده اند. ولی اگرچه در انگلستان شیر خشک و برخی غله های صبحانه، شیرهای گیاهی و آبمیوه ها غنی سازی می شوند، بیشتر غذاها هنوز در این فرآیند وارد نشده اند. بیشتر کشورها باید یک برنامه غنی سازی کشوری را در نظر بگیرد تا سطح سلامت مردم بهبود چشمگیری داشته باشد، این کار فقط از طریق غنی سازی غذایی ممکن خواهد بود.

برگرفته از: روزنامه گاردین

نویسنده: شروین جوانبخت

منبع: setare.com