خلاقیت در بچه ها؛ چگونه خلاقیت را در کودکمان پرورش دهیم؟ - وبلاگ محتوا

به گزارش وبلاگ محتوا، برای پرورش خلاقیت در بچه ها ضروری است ابتدا موانع خلاقیت را شناخته و آنها را برطرف کنیم و سپس راهکارهای تربیتی برای رشد خلاقیت را به کار گیریم.

پرورش خلاقیت در بچه ها موجب می شود که درآینده بتوانند با مهارت تفکر خلاق خود گره های زندگی خود را به سادگی گشوده و با تصمیم گیری بهتر و توانایی حل مسایل خلاقانه از بن بست زندگی خارج شوند. بچه ها خلاق به بزرگسالان خلاقی تبدیل خواهند شد که می توانند جامعه را به سوی پیشرفت سریعتر سوق دهند به شرطی که موانع موجود خلاقیت آنان را کور نکند. اگر علاقمندید که بچه ها خلاقی داشته باشید می توانید از راه های ساده ای که در ادامه می آید، بهره ببرید.

20 توصیه برای پرورش خلاقیت در بچه ها

محیط خانه یکی از عوامل مهم در پرورش خلاقیت در بچه ها محسوب می شود. اگر والدین به بچه هاشان احترام بگذارند، نسبت به توانایی فرزندشان اعتماد داشته باشند، به بچه ها شان اجازه کشف کردن و تصمیم گیری بدهند، ارزش های خانواده همیشه بر مبنای صداقت، شایستگی، منطق و موفقیت باشد، به پرورش و رشد خلاق بچه ها خود یاری نموده اند. همچنین:

1- اجازه بدهید کودک خودش باشد حتی اگر رفتارهای عجیب از او سر بزند و سعی کنید در حضور جمع کودک خود را خلاق معرفی نکنید؛ در غیر این صورت اطرافیان انتظارات بیش از حدی از کودک شما خواهند داشت.

2- اشتباه کردن خوب است. بچه های که از شکست خوردن می ترسند کمتر خلاقیت از خود نشان می دهند. اگر کودک شما از اشتباه کردن می ترسد، به او بگویید: باز هم سعی کن انجامش دهی.

3- از بهم ریختگی نترسید. هنگامی که بچه ها و حتی بزرگسالان در حالت خلاقیت خود بسر می برند، همه چیز به سرعت بهم می ریزد. احتمالا باید آن بهم ریختگی را هم خودتان جمع کنید ولی خلاقیت کودک شما بر آن ارجحیت دارد.

4- کارهای خلاق بچه ها را تشویق کنید و آنها را در معرض نمایش قرار داده و از ارزیابی بیش از حد آنان خودداری کنید. در هنگام تشویق کودک، هوشیار باشید. مسائلی به همراه تشویق وجود دارد که می تواند کودک را از جستجو برای انگیزه های درونی خود بازدارد. اگر می خواهید کودک خود را تشویق کنید، سعی کنید با جمله ای هدفمند مانند؛ می بینم کفشت را خودت پوشیدی! یا واقعا برای حل این مسئله ریاضی زیاد زحمت کشیدی و سخت کار کردی! همراه باشد.

5- ذهن خود را باز نگه دارید. به کودک خود گزینه هایی را ارائه دهید که برای تفکر مستقل وی مناسب باشد. اگر کودک شما علاقمند به یاری در کارهای آشپزخانه است، آنجا را به یک آزمایشگاه علمی برای وی تبدیل کنید و مواد و وسایل لازم را برایش مهیا سازید.

بیشتر بدانید: چگونه به فرزند خود در موفقیت تحصیلی یاری کنیم؟

6- برای پرورش خلاقیت در بچه ها مدل خلاقیت برای فرزند خود شوید. به عنوان بزرگسال، خود به انجام کارهای خلاق بپردازد و اجازه دهید بچه ها شما شاهد کارهای خلاقتان باشند. در چه کاری می توانید از خلاقیت خود بهره و لذت ببرید؟ آشپزی، آواز خوانی، باغبانی، نقاشی، پایکوبی؟ بچه های که والدین خود را در حال خلاقیت ببینند بیشتر به سوی این فعالیت ها جذب می شوند.

7- گامی به عقب بردارید. اگر کودک احساس کند که همیشه تحت نظارت است، ممکن است که کمتر ریسک کند که این موضوع باعث کاهش خلاقیت وی شود. اگر مشوق استقلال کودک خود باشید، خواهید دید که قوه تخیل وی هم شکوفا می شود. هنگامی که فرزند خود را در حال آرام بازی کردن، نقاشی یا نوشتن دیدید، از اظهار نظری مانند؛ چه میکشی؟! خودداری کنید. چنین جملاتی او را از حالت خلاقیت خارج می سازد، در عوض برای خود یک فنجان قهوه درست کنید و از لحظاتتان لذت ببرید.

8- برای پرورش خلاقیت در بچه ها وقت بگذارید. این موضوع می تواند نیم ساعت نقاشی پس از شام خوردن و کتاب خواندن قبل از رفتن به رختخواب باشد یا این که یک ساعت در آخر هفته خود را به او اختصاص دهید.

9- بازگشت به مبانی. اسباب بازی هایی که سروصدا فراوری می کنند، بسیار سرگرم کننده هستند و به طور قطع جای خود را دارند ولی به تفکر خلاق کودک شما یاریی نمی کنند. اسباب بازی هایی مانند میله های سبک، لوله های پلاستیکی، بلوک های سبک با اشکال متفاوت، عروسک، لوازم اداری، شن و ماسه و آب این کار را انجام می دهد.

10- کاهش نشستن در جلو صفحه نمایش (تلویزیون، مانیتور،...). برای بعضی از خانواده ها این مشکل به سختی حل می شود. ما می توانیم کوشش کنیم که زمان کمتری به تماشای فیلم و کارتون یا بازی های کامپیوتری پرداخته و به جای آن نقاشی، شهرسازی با بلوک و خمیربازی یا هر کار خلاقانه دیگر کنیم.

11- توجه و اشاره به نکات کوچک زندگی. این نکات ریز می تواند یک قورباغه در پارک، شکل خطوط روی درختان یا ابری زیبا باشد. این موضوع باعث شگفتی و توجه کودک برای قدرشناسی چیزهای کوچک در زندگی می شود و موجب رشد خلاقیت در بچه ها می شود.

12- از هیچ قادر به خلق چیزی نیستند. آنها برای ترسیم کردن یا خلق چیزی احتیاج به تجربه دارند. امکانات و وسایلی در اختیار آنها قرار دهید تا به یاری آنها خلاقیت های خود را ابراز کنند (به عنوان مثال وسایل موسیقی، نقاشی و طراحی و ….).

13- از تاکید بر تصورات قالبی در مورد جنسیت بچه ها شدیدا خودداری نمایید (به عنوان مثال دختر ماشین بازی نمی نماید، پسر عروسک بازی نمی نماید یا پسر گریه نمی نماید).

14- اگر مسائل یا گرفتاری های در خانواده وجود دارد از آن مسائل به شیوه مثبتی بهره ببرید و با تشویق به کودک خود اجازه ابراز احساسات و اظهار نظر بدهید.

15- توجه داشته باشید که استعداد فقط سهم کوچکی از خلاقیت در بچه ها است و تمرین و نظم بخشیدن به آن از اهمیت بیشتری برخوردار است.

16- به شیوه های آموزشی در خانواده خود توجه داشته باشید.

17- برای کارهای خلاق دیگران ارزش قائل شوید.

18- امکان شرکت در فعالیت ها و کلاس های ویژه را برای آنان فراهم نمایید.

19- با کودک خود شوخ طبع و مهربان باشید.

20- به کودک خود عشق بورزید.

عوامل بازدارنده خلاقیت در بچه ها

والدین

والدین اغلب انتظارات خاصی از بچه هاشان دارند و بچه ها خلاق ممکن است با این انتظارات هماهنگ نباشد. بچه ها خلاق اغلب اقتدار، محدودیت ها، منطق و انتظارات والدین را زیر سوال می برند و به صورت متفاوتی رفتار می کنند. والدین ممکن است این رفتارهای خلاق را نوعی بی ادبی قلمداد کنند یا رفتارهای کودک شان را خیلی عجیب و غریب، نابالغ، غیر عادی یا شیطانی بداند. بنابراین لازم است والدین اطلاعات کافی و لازم درخصوص ماهیت خلاقیت و فرایند آن داشته باشند.

مدرسه

معلم ممکن است ارزش کودک خلاق را درک نکند. اغلب بچه ها خلاق باید در موقعیت مدرسه بر اساس همنوایی کامل عمل کنند. کودک یاد می گیرد شب سیاه است و اگر در نقاشی اش از رنگ دیگری غیر از آن استفاده کند مورد تمسخر قرار می گیرد.

نقش های جنسیتی

در هر جامعه ای نقش های جنسیتی خاصی وجود دارد، در اغلب مواقع این نقش ها علاوه بر محاسنش محدودیت هایی برای رشد خلاقیت در بچه ها فراهم می نماید. وقتی ما انتظار داریم کودک پسرمان فعال، مستقل و قوی باشد و برعکس دخترمان منفعل، وابسته و از خود گذشته و فداکار باشد با این شیوه به بچه هامان آسیب می رسانیم. اگر نقش های جنسی به این صورت برای کودک دیکته شود، پسرها از رسیدن به فعالیت های آرام خودداری می کنند و دخترها از دستیابی به فعالیت ها و تجربیات فعال و زنده دوری می کنند. در حالی که هر دو نوع تجربه برای فرایند خلاقیت لازم است. اغلب افراد خلاق صفات شخصیتی زنانه (مانند حساسیت) و مردانه (مانند استقلال) را با هم دارند.

جامعه، سنت و فرهنگ

جامعه، سنت و فرهنگ مفاهیم متفاوتی هستند که هر یک، رفتارها، ارزش ها و نگرش های خاصی را دیکته می کنند. ممکن است بچه ها خلاق با یک دستور کار متفاوت عمل کنند. مشکل زمانی بروز می نماید که بزرگسال همه پاسخ ها را دارد و از کودک انتظار دارد که در قالب چارچوب ها رفتار کند. بدیهی است که احترام به انتظارات جامعه، سنت ها و فرهنگ از اهمیت بسیاری برخوردار است به شرط آنکه قید و بندهای دست و پا گیر برای افراد به وجود نیاورد.

قوانین

خلاقیت فعالیتی سازمان نیافته است و گاهی لازم است که در حین بازی با ایده ها، قوانین را زیر پا بگذاریم. لیکن خلاقیت زمانی بهتر شکوفا می شود که حدود و هدفی موجود باشد. احترام گذاشتن به دیگران و ملاحظه کاری بخش مهمی از محیط خلاقانه را تشکیل می دهد. بنابراین ما باید این قدرت تشخیص را داشته باشیم که کدام قوانین باید تعلیق و کدام قوانین به بهبود خلاقیت یاری می نماید.